De loonontwikkeling versnelt, maar is nog steeds gematigd. Het CPB analyseerde eerder dat voor sterkere reële loonstijgingen de arbeidsproductiviteit per gewerkt uur sneller moet toenemen. De industrie is traditioneel een sector met sterke productiviteitsgroei. De Nederlandse industrie kende in de periode 1996-2007 een sterke productiviteitsgroei. De gemiddelde jaarlijkse groei bedroeg 6%. Na een terugval in de crisisjaren 2008 en 2009 is de arbeidsproductiviteit in de industrie weliswaar weer toegenomen, maar de gemiddelde groei viel terug tot 3,2%.
In drie provincies was de industriële productiviteitsgroei in beide perioden hoger dan gemiddeld in Nederland. In Limburg was deze in beide perioden met 8% veruit het hoogste. Chemelot en de sterk gerobotiseerde auto-industrie in Born hebben hiervoor gezorgd. Ook Zeeland kent dankzij de chemische en aardolie-industrie een hoge productiviteitsgroei, ook al daalde de groei van 8% naar 4,5% per jaar. Deze industriële sectoren zijn ook goed vertegenwoordigd in Zuid-Holland en daardoor groeit de productiviteit ook in deze provincie sterker dan landelijk.
Is de daling van de gemiddelde jaarlijkse productiviteitsgroei na de recessie ‘het nieuwe normaal’? Daar heeft het wel de schijn van. Productiviteitsgroei vanwege een steeds hoger opleidingsniveau loopt bovendien tegen grenzen aan. Het blijft belangrijk te investeren in training van personeel om zo nieuwe technologieën optimaal te benutten en ook zo de productiviteit te verhogen.
Daarnaast is meer technologie in de vorm van verregaande robotisering en digitalisering is een oplossing voor zwakke productiviteitsgroei. In de industrie is het aantal robots vervijfvoudigd in de periode 2008-2017. In 2019 zullen er naar verwachting 12.000 industriële robots zijn. Opvallend is dat het groeitempo de laatste jaren is afgenomen. In 2017 kwamen er 1.100 nieuwe robots bij, een stijging van 13%. Het tempo van robotisering zal omhoog moeten, in meer segmenten van de industrie bovendien. Dit is een uitdaging, omdat de relatief gemakkelijk te robotiseren sectoren zoals de auto-industrie al grote stappen hebben gemaakt.
