HomeUncategorizedVeel haken en ogen aan ouderschapsverlof

Veel haken en ogen aan ouderschapsverlof

Met een verdubbeling van de verlofduur en een fiscale versoepeling probeert het kabinet het ouderschapsverlof aantrekkelijker te maken. Maar of de regeling populairder wordt, valt nog te bezien. Er kleven voor ouders de nodige haken en ogen aan. Sinds 1 januari is het ouderschapsverlof verdubbeld, van 13 naar 26 werkweken. Ook heeft iedereen recht op de zogeheten ouderschapsverlofkorting, een korting op de inkomstenbelasting. Tot die tijd was dit fiscale douceurtje alleen voorbehouden aan ouders die deelnamen aan een levensloopregeling.

Minder populair

Met deze maatregelen hoopt het kabinet de verlofregeling aantrekkelijker te maken. Dat lijkt geen overbodige luxe, want in 2008 nam de opname van ouderschapsverlof plotseling sterk af. Van de 250.000 werknemers die recht hadden op de regeling, maakten er slechts 67.000 gebruik van. In de voorgaande drie jaren waren dit er nog meer dan 75.000.

Over de reden van de daling lopen de meningen uiteen. Vakbond FNV vermoedt dat werknemers de versoepelde regelgeving wilden afwachten: de uitbreiding van de verlofduur geldt namelijk alleen voor werknemers die in 2008 nog geen verlof hadden opgenomen. Het CBS daarentegen wijt het aan krapte op de arbeidsmarkt en huiver voor inkomensverlies.

Suzanne van Gils, woordvoerder namens minister Donner van Sociale Zaken, noemt het toegenomen gebruik van kinderopvang als mogelijke oorzaak. Ook wijst zij erop dat de daling vooral te zien was bij de (semi-)overheid. Daar is ouderschapsverlof opnemen in 2008 financieel minder aantrekkelijk geworden, omdat de verlofkorting sinds dat jaar verrekend moest worden met loondoorbetaling.

Inkomensderving

Of dankzij de versoepelde verlofregels dit jaar meer ouders verlof opnemen is maar zeer de vraag. De economische crisis dreigt roet in het eten te gooien. Een oplopende werkloosheid kan een daling in de opname van ouderschapsverlof veroorzaken. Daarnaast zijn ouders nu mogelijk nóg huiveriger voor inkomensverlies. “Onzekerheid over de toekomst van werk en inkomen maakt mensen afwachtender. Opname van ouderschapsverlof gaat altijd gepaard met inkomensderving, dus ik kan mij goed voorstellen dat ouders in deze tijden even afwachten”, zegt FNV-woordvoerder Linda Rigers desgevraagd.

Doorbetalen

Hoeveel inkomen loop je eigenlijk mis als je verlof opneemt? Veel, zo blijkt. Loon doorbetalen als jij thuis blijft om voor de kinderen te zorgen is in Nederland geen gewoonte. Volgens Van Gils is dit vrijwel uitsluitend geregeld in cao’s voor de overheid, de zorg en het onderwijs. Soms heb je er alleen recht op onder bepaalde voorwaarden; bijvoorbeeld als je kind jonger is dan vier jaar.

Bij bedrijven is maar bitter weinig animo voor loondoorbetaling: uit de cao-databank van het FNV blijkt dat slechts 10 procent van de ondernemingen gedeeltelijk blijft uitkeren. De meesten van hen betalen de helft van de opgenomen uren door. Vooral vaders, die veelal meerverdiener zijn in het gezin, vallen in inkomen dus hard achteruit als zij verlof opnemen.

Minder belasting

Hier staat wel tegenover dat je gebruik kunt maken van ouderschapsverlofkorting en dus minder belasting en premies hoeft te betalen. Deze korting bedraagt 3,99 euro per verlofuur. Dat komt neer op ongeveer 650 euro per maand bij voltijds verlof, ofwel de helft van het minimumloon.

Hier schuilt wel een addertje onder het gras: je komt er alleen voor in aanmerking als je belastbaar loon daalt. Wie net een salarisverhoging heeft gekregen of veel heeft overgewerkt vergeleken met het voorgaande jaar gaat kan voor een onaangename verrassing komen te staan, waarschuwt FNV-woordvoerder Rigers.

Een terugval in inkomsten kan overigens ook gevolgen hebben voor de (hoogte van) diverse toeslagen van de Belastingdienst, zoals de zorg- en kinderopvangtoeslag. Ook dat zul je vooraf moeten nakijken.

Spreiding van het verlof

Een ander aandachtspunt is de manier waarop je het verlof van 26 werkweken opneemt. De standaard is dat je een jaar lang de helft van je normale werkweek verlof opneemt. Bij een fulltime aanstelling ben je dan gedurende 52 weken 20 uur vrij. Werkgevers zijn verplicht hiermee in te stemmen.

Je kunt ook aansturen op een andere verdeling, maar je baas mag dit weigeren als hij kan aantonen dat jouw verlof het bedrijf in ernstige problemen brengt. Er zijn grofweg drie manieren om je verlof te spreiden: uitsmeren over een langere periode dan 12 maanden, tijdelijk meer uren per week verlof opnemen (bijvoorbeeld voltijds verlof) of je verlof opsplitsen in maximaal zes delen.

Verlof in delen

Die laatste optie is wellicht wat ingewikkelder, maar kan wel voordeliger uitpakken. Als je hebt besloten je verlof in één keer op te nemen en je wisselt per baan, vervallen de resterende verlofuren. Kies je voor verlof in delen, dan blijft je tegoed staan en kun je het restant bij je nieuwe baas opnemen.

Er kleeft ook een nadeel aan voltijds verlof: als je ziek wordt tijdens die periode krijg je geen loon doorbetaald. Werkgevers hoeven alleen 70 procent van je salaris uit te keren over de uren waarin je normaal gesproken werkt.

Carrière maken

Tot slot je carrièremogelijkheden. Die komen in het geding bij een fulltime aanstelling. In de praktijk is carrière maken in deeltijd erg moeilijk, stelt Rigers. Ouderschapsverlof opnemen kan je carrière dus schaden. Werk je al part time, dan hindert ouderschapsverlof je loopbaan doorgaans minder.

Al met al zul je heel veel uit moeten zoeken om te bepalen of ouderschapsverlof voor jou voordelig is. Je moet checken of je tijdens je afwezigheid loon krijgt doorbetaald, wat de fiscale consequenties zijn en of je carrière in die periode niet stil komt te staan. Verlof opnemen is nu voor veel ouders een sigaar uit eigen doos.

Bron: Z24