Plastic afval in de berm, kunststof verpakkingen langs de rivieren, plastic soep in zee. Actiegroepen zoals de Plastic Soup Foundation stellen het gebruik van plastic verpakkingen voor (vers) voedsel ter discussie. De publieke opinie keert zich tegen plastic. Is een verpakking wel nodig? En zo ja, wat is dan de meest duurzame verpakkingsoplossing? Wageningen Food & Biobased Research onderzoekt de balans tussen een effectieve verpakking en minder voedselverspilling met als doel een zo duurzaam mogelijke totaaloplossing vinden.
Veel retailers hebben als doel om structureel minder verpakkingsmateriaal te gebruiken. Zij zijn al volop in gesprek met toeleveranciers om meer plasticvrije groente- en fruitproducten in de winkels te krijgen, zonder dat de voedselverspilling toeneemt. Steeds meer bedrijven in de voedingsmiddelenindustrie zijn op zoek naar de duurzaamste oplossing voor verpakken.
Verpakkingen hebben een beschermende functie. Zonder verpakking verdwijnt die functie, met het risico dat het product sneller bederft, waardoor de voedselverspilling toeneemt. Een goede verpakking verlengt de houdbaarheid van producten en voorkomt bederf. FAO-onderzoek toont aan, dat wereldwijd 45% van de jaarlijkse oogst aan groenten en fruit verloren gaat door voedselverspilling. In veel gevallen is dat het gevolg van een ontbrekende of gebrekkige verpakking. Om die reden bestaan er in Nederland op dit moment nog geen volledig plasticvrije verpakkingsketens voor versproducten.
Een verpakking heeft naast de beschermende functie ook nog andere functionaliteiten, zoals informatieoverdracht, marketing en het bijeenhouden van aantallen producten. Het is nog een open vraag hoe ‘iets anders' deze functies kan overnemen.
Er is ook veel aandacht voor de vraag hoe duurzaam het verpakkingsmateriaal is. Vanuit dit smalle perspectief lijkt het weglaten van de plastic verpakking het meest duurzaam en dit wordt dan ook regelmatig als oplossingsrichting geopperd. Niet-verpakken vermindert uiteraard het gebruik van plastic, maar omdat vele voedingsproducten zonder verpakking eerder bederven neemt de voedselverspilling toe, wat ten koste gaat van de duurzaamheid. Dit duurzaamheidsvraagstuk van product en verpakking, zal integraal bekeken moeten worden om te komen tot een optimale totaaloplossing. De uitdaging ligt bij het kwantificeren van de afweging van opties. Waar zit het kritische punt op het gebied van duurzaamheid? In welk geval is het per saldo duurzamer om toch niet-duurzaam verpakkingsmateriaal te gebruiken? Er zijn veel vragen die beantwoord moeten worden.
