Het volledig recyclen van drankkarton verpakkingen is rendabel. De Belgische organisatie Fost Plus, die zo goed als volledig de huishoudelijke verpakkingsafvalstromen beheert, slaagde hierin dankzij samenwerking met papierfabrikant Stora Enso. In diens fabriek in Barcelona worden papier en aluminium 100% hergebruikt en leveren zij 20% van het energieverbruik van de fabriek.
Volgens gegevens van Fost Plus bedraagt de Belgische markt voor drankkartons 19.652 ton, waarvan 98% bij Fost Plus wordt aangeven. De verpakkingen worden in België langs de weg opgehaald in blauwe zakken. In tien sorteercentra verspreid over het land vindt er automatische scheiding plaats van de kartonverpakking, maar om ervoor te zorgen dat deze aan de kwaliteitseisen van de recyclebedrijven voldoen, is er ook een handmatige sortering.
Kosten en baten
De gemiddelde kosten voor het ophalen van de blauwe zakken en het sorteren bedroegen in 2011 volgens Fost Plus gemiddeld 210,2 euro en 167,6 euro per ton. De verkoopwaarde van drankkartons, na sorteren, is altijd positief geweest. Na aftrek van de transportkosten was deze tot en met 2011 altijd licht negatief. In 2009 was de verkoopwaarde per ton nog -21,7 euro per ton, in 2010 -16,1 euro, en in 2011 -13,4 euro. In maart sloeg de balans om en was de verkoopwaarde, na aftrek van de transportkosten, +8 euro per ton. Dit hangt samen met de opkomst van innoverende recyclageprocedés, zoals bij Stora Enso in Barcelona.
Bestemmingen
Een kwart van de drankkartons (ruim 4000 ton) uit België gaat sinds twee jaar over de weg naar Spanje. Andere bestemmingen zijn twee recyclefabrieken in Duitsland (45,5% van de drankkarton verpakkingen) en Frankrijk (30,4%), maar deze fabrieken beschikken niet over de modernste recycletechnologie voor de volledige recycling van aseptische drankkartons. De meerwaarde hiervan zit hem in de verdere valorisatie van het aluminium als grondstof voor de aluminiumindustrie en het polyethyleen als energiebron voor de productieprocessen.
Stora Enso
Voor de recycling van de drankkartons beschikt Stora Enso over een grote trommelvormige installatie voor het scheiden van het papier van de rest van de verpakking. Deze installatie, een investering van 10 miljoen euro, heeft een capaciteit van zo'n 70.000 ton. Ernaast ligt op dit omvangrijke terrein de unieke recycleinstallatie voor het terugwinnen van aluminium en energie. Het bedrijf investeerde 9 miljoen euro in deze eenheid. Ze heeft een capaciteit van zo'n 10.000 ton. Een tweede installatie bevindt zich nog in de planningsfase.
Proces
De drankkartons, die op het bedrijfsterrein in grote stapels liggen, lopen via een brede transportband naar een grote 25 meter lange ronddraaiende trommel. Daarin komen de papiervezels volledig los van het aluminium en de polyethyleen kunststoflaag van de verpakking door warm watertoevoer en bewegingen gedurende 20 minuten . Een tweede trommel scheidt de fracties.
De papierpulp gaat naar de papierfabriek voor de productie van papier, die het bedrijf in grote rollen of in platen gesneden op pallets de fabriek verlaten. Dit materiaal kan niet gebruikt worden voor drankkartons, maar wel voor het verpakken van uiteenlopende producten, zoals koekjes. Dit heeft te maken met de kwaliteit van de vezels, waardoor het papier onvoldoende stevig is voor drankkartons.
Het alumium en polypropyleen gaan naar een grote reactor waarin een zogenoemd pyrolyseproces plaatsvindt. Zonder zuurstoftoevoer en bij een temperatuur van ongeveer 500°C verbrandt de kunststof niet, maar breken de lange polypropyleenmoleculen van 20.000 koolstofatomen af tot gasvormige ketens van een tot een twintigtal koolstofatomen (methaan, ethaan, butaan, …). Na afkoelen tot kamertemperatuur ontstaan een gas- (vergelijkbaar met LPG) en vloeistoffase (vergelijkbaar met ruwe olie), die voor verschillende energieopwekkingsprocessen worden gebruikt. Slechts een deel wordt gebruikt als energiebron voor het pyrolyseproces. Het grootste deel wordt gebruikt voor de stoomproductie die nodig is voor de papierfabriek. Op deze wijze voorziet de fabriek in 20% van haar energiebehoefte aldus Juan Vila.
Het aluminium blijft hierbij intact en komt als flakes uit de reactor, waarna deze samen worden geperst tot handzame blokken die aan de aluminiumindustrie worden verkocht voor verdere verwerking. Gezien nog wat vervuiling bedraagt de prijs op dit moment ongeveer een derde van de gangbare marktprijs. Verdere procesverbeteringen, waarin we nog gaan investeren, zullen de kwaliteit verbeteren, waardoor de prijs verder zal stijgen.
Hoewel de fabriek dit jaar in tegenstelling tot in 2011 naar verwachting winstgevend zal zijn, verwacht Stora Enso dat de productiekosten op termijn zullen halveren. Het ligt dan ook voor de hand dat Stora Enso het innovatieve recyclageproces ook in andere fabrieken zal gaan uitrollen.
Kijk voor meer informatie op www.storaenso.com.
Bron: ZuivelZicht/FoodHolland