Bedrijven zijn vanaf vanaf 1 januari 2014 vrij om al dan niet statiegeld te vragen voor kunststof PET-flessen, mits ze een jaarlijks toenemende hoeveelheid PET-materiaal hergebruiken en zuiniger worden met grondstoffen. Dat is een van de resultaten in een onderhandelakkoord over het hergebruik van verpakkingsmateriaal dat staatssecretaris Atsma van Infrastructuur en Milieu (I&M) bereikt heeft met delegaties van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en het verpakkend bedrijfsleven.
Het verpakkende bedrijfsleven gaat de komende jaren minder grondstoffen verbruiken en stelt ambitieuze doelen voor het hergebruik van verpakkingsmateriaal. Gemeenten kunnen zelf kiezen tussen voor- of nascheiding van kunststof verpakkingsmateriaal, mits het gesorteerde materiaal aan de normen voor hergebruik voldoet.
Raamovereenkomst Verpakkingen en Afvalfonds
Het akkoord gaat over de periode van 2013 tot en met 2022, en is een vervolg op de Raamovereenkomst Verpakkingen die eind dit jaar afloopt. Tevens geeft het akkoord uitvoering aan de afspraak in het regeerakkoord om het Afvalfonds af te schaffen. Het verpakkende bedrijfsleven verplicht zich met het akkoord zelf te zorgen voor een robuust en toereikend financieringsstelsel waaruit alle afgesproken activiteiten kunnen worden betaald. Gemeenten krijgen dus hun kosten voor inzameling van huishoudelijk verpakkingsafval volledig vergoed; daarnaast krijgen zij jaarlijks 20 miljoen euro voor de extra aanpak van zwerfafval. Tegelijk continueert het bedrijfsleven zijn activiteiten in de campagne Nederland Schoon.
De gemeenten krijgen op basis van het akkoord hun kosten voor inzameling van kunststof verpakkingsafval vergoed vanuit het fonds dat de bedrijven vullen. Er zijn afspraken gemaakt waardoor gemeenten gestimuleerd worden hun inzameling zo effectief mogelijk aan te pakken. De hoogte van de vergoeding wordt bepaald op basis van de hoeveelheid ingezameld kunststof verpakkingsafval die kan worden hergebruikt.
Toename hergebruik
Een en ander moet er toe leiden dat het jaarlijks hergebruik van kunststof verpakkingsmateriaal toeneemt van 42% nu naar 52% over 5 jaar (streefdoel 2017), maar in ieder geval over tien jaar (resultaatverplichting 2022). Ook het hergebruik van houten verpakkingsmateriaal gaat omhoog: van 25% nu naar 45% over 5 jaar (streefdoel 2017). maar in ieder geval over 10 jaar (resultaatverplichting 2022). Met deze doelen is Nederland een stuk ambitieuzer dan Europa, die vooralsnog voor hout op een hergebruikdoelstelling van 15% heeft en voor kunststof 22,5%.
Hergebruik PET
De afspraken uit het akkoord helpen met het realiseren van de kabinetsambitie om meer waarde uit afval te halen. Het gehalte hergebruikt PET (polyetheentereftalaat) in flessen wordt opgevoerd. In 2018 zal het aandeel hergebruikt kunststof in kleine flessen (tot een halve liter) minimaal 23% zijn, voor PET-flessen groter dan een halve liter wordt de norm minimaal 28% hergebruikt materiaal. Deze verplichte percentages creëren een vraag naar herbruikbaar kunststof verpakkingsmateriaal; op den duur kan dit leiden tot een kostendekkend systeem van inzameling.
Statiegeld PET-flessen
Omdat het akkoord focust op inzameldoelstellingen, en bedrijven zich verplichten tot zuiniger gebruik van grondstof en meer hergebruik van kunststof in hun verpakkingsmateriaal, zijn ze vrij in de wijze waarop ze gebruikte PET-flessen terugnemen. Op z’n vroegst per 1 januari 2014 kunnen de bedrijven stoppen met het verrekenen van statiegeld op deze flessen.
Deze relatief kleine stroom wordt nu parallel aan het overige kunststof verpakkingsafval ingezameld, wat inefficiënt is en relatief duur. Inzameling van de PET-fles via het statiegeldsysteem kost 6 cent per fles, terwijl inzameling via het Plastic Heroes systeem 1 tot 1,5 cent per fles kost. De kosten hiervoor komen uiteindelijk terecht bij de burger.
Afgesproken is dat de bedrijven in op eigen kosten en in overleg met de gemeenten en het ministerie een communicatiecampagne financieren die de burgers informeert over het verdwijnen van statiegeld en over de inzamelmethode die daarvoor in de plaats komt. De verwachting is niet dat de hoeveelheid zwerfafval stijgt. Mocht dit onverhoopt toch zo zijn dan ontvangen de gemeenten daar een vergoeding voor. Bovendien worden de gemeenten vergoed voor de extra inzamelkosten die ze moeten maken als het statiegeld wordt afgeschaft.
Klik hier voor het Onderhandelakkoord verpakkingen.
Bron: FoodHolland