Van bioplastics werd vaak gedacht dat hun gasbarrière onvoldoende is voor verpakken onder gemodificeerde atmosfeer. Uit een groot coöperatief onderzoek in Vlaanderen blijkt dat met name op cellulose gebaseerde plastics voor Modified Atmosphere Packaging (MAP) geschikt zijn. In het tweejarige project werkte de vakgroep Voedselveiligheid en Voedselkwaliteit van de Universiteit Gent samen met de Hogeschool Gent, Verpakkingscentrum, Belgisch Verpakkingsinstituut en het Vlaams Kunststofcentrum binnen Pack4Food, terwijl 22 bedrijven in een gebruikersgroep deelnamen.
De onderzochte bioplastics zijn verpakkingsfilms of -schalen van hernieuwbare grondstoffen. Polymelkzuur (PLA) wordt via fermentatie gemaakt uit mais. Polyhydroxybutyraat (PHB) is een polyhydroxyalkanoaat dat bacteriën aanmaakt. De cellulose voor de Natureflex en Cellophane komt uit houtpulp. En het xylaan van Xylophane A wordt gewonnen uit agrarische bijproducten, zoals graanzemelen. Daarnaast is een bioafbreekbaar en industrieel composteerbaar materiaal op oliebasis getest: Ecoflex van BASF. Ecovio van BASF bevat zowel Ecoflex als PLA. Een aantal films is speciaal voor het project ontwikkeld, zoals de combinatie Cellophane, metaal en PLA, die van Natureflex en PLA, en van PHB en Ecoflex. Ook werd een door de Hogeschool Gent ontwikkelde PLAschaal meegenomen.
Koolstofdioxidebarrière en waterdoorlaatbaarheid
Voor verpakken onder gemodificeerde atmosfeer (MAP) moet de zuurstof- en koolstofdioxidebarrière van een bioplastic voldoende hoog zijn, terwijl voor droge voedingsmiddelen de waterdoorlaatbaarheid laag moet zijn. Een goede barrière voor MAP hebben de Natureflex-films, de combinatie met Cellophane, en Xylophane A. De doorlaatbaarheid voor water blijkt eveneens het hoogst bij de Bioska en Ecoflex/ Ecovio, terwijl de gemetalliseerde cellulosefilm (Natureflex type 2) en de PLA-tray het beste vocht buiten houden. De Bioska en de Ecoflex/Ecovio zijn dus dus geschikt voor droge producten, maar wel voor bijvoorbeeld groente en fruit of als omverpakking.
“Gezien de variatie in filmeigenschappen zijn multilaags bioplastics geschikt voor het verpakken van verschillende typen voedingsmiddelen, van kort houdbare en middellang houdbare, tot lang houdbare producten”, concludeert onderzoeker Nanou Peelman van de vakgroep Voedselveiligheid en Voedselkwaliteit.
Houdbaarheid
In een grote serie houdbaarheidstesten werden microbiële groei, chemische parameters voor vetoxidatie (peroxidewaarde, malondialdehyde, vrije vetzuren), en kleur, geur en smaak gemeten en beoordeeld. De resultaten zijn overwegend positief voor de kort- en middellang houdbare producten. De geteste multilaags bioplastics vormen voldoende barrière tegen zuurstof en koolstofdioxide om de houdbaarheid van de geteste voedingsmiddelen te garanderen.
“Bij bijna alle metingen scoorden de bioverpakkingen even goed als de conventionele film”, vertelt Peelman. “Alleen in de sensorische beoordeling zagen we bij hamworst meer verkleuring in de bioverpakking dan in de conventionele verpakking.”
Kijk voor meer informatie op www.pack4food.be.
Bron: VMT/FoodHolland