Op 30 november 2022 heeft de Europese Commissie de ‘Verordening Verpakkingen en Verpakkingsafval' gepubliceerd. Het doel van deze verordening is dat uiterlijk in 2030 alle verpakkingen op een economisch haalbare manier herbruikbaar of recyclebaar zijn. En dat de hoeveelheid (overtollige) verpakkingen en dus ook het verpakkingsafval zullen afnemen. In november 2023 vindt de behandeling van deze verordening door het Europees Parlement en de stemming erover plaats. Eind 2023 zal de Raad van Europa zich er dan over buigen. Wanneer wordt ingestemd is de verordening (want: geen richtlijn) direct rechtsgeldig in de gehele EU! Het kan zijn dat de Raad niet onmiddellijk instemt. Dan volgt uitstel tot mogelijk eind 2024.
De Commissie verbindt deze verordening aan vele andere doelen: met een circulaire economie van verpakkingen zal worden bijgedragen aan het ontkoppelen van de economische ontwikkeling en het verbruik van natuurlijke hulpbronnen. Ook zal deze positief bijdragen aan het verwezenlijken van klimaatneutraliteit tegen 2050 en het stoppen van het verlies aan biodiversiteit. Verder zal de strategische afhankelijkheid van de EU-economie van veel materialen worden verminderd. De Commissie spreekt van “een koolstofarme verpakkingsindustrie waar innovatieve groene werkgelegenheid (een toename van 29.000 groene banen) wordt gecreëerd”. Er wordt dus veel positieve impact verwacht van de invoering van de verordening.
Het is een uitwerking van de Green Deal voor circulaire economie, waarbij ook andere initiatieven zijn aangekondigd, zoals een Batterijenverordening, een Ecodesignverordening, een Textielstrategie en een richtlijn over Green Claims. En dus deze Verpakkingenverordening. De verordening zelf bestaat uit 128 pagina’s tekst, inclusief de bijlages. Wij hebben op een rijtje gezet welke artikelen impact zullen hebben op uw activiteiten.
Artikel 9 ziet toe op het minimaliseren van verpakkingen; een verbod op meer verpakking en meer loze ruimte dan nodig. Het gaat dan met name om verpakkingen die de indruk van een groter product volume moeten wekken. Ook voor verzendverpakkingen geldt dat loze ruimte, ook als ze gevuld zijn met papiersnippers, luchtkussen of andere opvulmiddelen, verboden worden. In artikel 21 staat het gebod dat de lege ruimte in verpakkingen maximaal 40% mag zijn en daarin wordt voorgerekend hoe dit bepaald wordt.
Artikel 38 beschrijft dat ten opzichte van het referentiejaar 2018 het verpakkingsafval per hoofd van de bevolking met 5% moet zijn afgenomen in 2023, met 10% in 2035 en met 15% in 2040. De lidstaten mogen zowel sancties als stimuleringsmaatregelen treffen om dit te bereiken. Ze mogen ook een verbod instellen op het verpakken van sommige producten.
De artikelen 6, 7 (kunststof) en 46 beschrijven dat alle verpakkingen vanaf 2030 recyclebaar moeten zijn. Per 31 december 2025 geldt dit al voor tenminste 65% van het gewicht van al het geproduceerde verpakkingsafval binnen de EU. Voor papier en karton geldt dan 75% van het gewicht en eind 2030 is dat 85%. *Volgens het Informatiecentrum Papier en Karton wordt in Europa nu al ruim 70% van het papier en karton gerecycled en wordt in Nederland 83% van het papier in karton ingezameld en hergebruikt.
Verpakkingen worden als recyclebaar beschouwd als zij: vanaf 2030 o.a. zijn ontworpen met het oog op recycling; als zij op doeltreffende en efficiënte wijze gescheiden worden ingezameld; zodanig kunnen worden gerecycled dat de resulterende secundaire grondstoffen van voldoende kwaliteit zijn om de primaire grondstoffen te vervangen en als zij vanaf 2035 op grote schaal kunnen worden gerecycled.
Vanaf 2030 wordt de hoogte van de financiële bijdrage die producenten betalen, zoals bijdragen voor inzameling, afgestemd op het percentage gerecycled materiaal.
Artikel 10 en 26 zien toe op het hergebruik en navullen van bestaande verpakkingen. Voor onze branche geldt dat dit vooral gaat over verpakkingen van voedsel en dranken. Voor dranken in wegwerpbekers geldt vanaf 1 januari 2030 dat 20% wordt aangeboden in herbruikbare verpakkingen die onder een systeem voor hergebruik vallen of kunnen worden nagevuld en vanaf 1 januari 2040 moet dat 80% zijn.
Voor disposables voor voedsel geldt vanaf 1 januari 2030 dat 10% van die producten wordt aangeboden in herbruikbare verpakkingen en vanaf 1 januari 2040 moet dat 40% zijn.
Voor (supermarkt) verpakkingen van frisdranken geldt vanaf 1 januari 2030 dat 10% van die producten wordt aangeboden in herbruikbare verpakkingen die onder een systeem voor hergebruik vallen of kunnen worden nagevuld en vanaf 1 januari 2040 moet dat 25% zijn.
De verordening zal mogelijk al begin 2024 van kracht zijn en anders later dat jaar worden ingevoerd. We houden jullie op de hoogte van de ontwikkelingen hieromtrent.
