De nieuwe maatregelen zijn bedoeld om de in de EU gebruikte verpakkingen veiliger en duurzamer te maken, door te eisen dat alle verpakkingen recyclebaar zijn, de aanwezigheid van schadelijke stoffen tot een minimum te beperken, onnodige verpakkingen te verminderen, de opname van gerecyclede inhoud te stimuleren en de inzameling en recycling te verbeteren.
De overeenkomst stelt doelstellingen voor de vermindering van verpakkingen vast (5% tegen 2030, 10% tegen 2035 en 15% tegen 2040) en verplicht de EU-landen om met name de hoeveelheid plastic verpakkingsafval te verminderen.
Volgens de deal zijn bepaalde plastic verpakkingsformaten voor eenmalig gebruik, zoals verpakkingen voor onbewerkte verse groenten en fruit, verpakkingen voor voedingsmiddelen en dranken die worden gevuld en geconsumeerd in cafés en restaurants, individuele porties (voor bijvoorbeeld specerijen, sauzen, creamer, suiker), accommodatie miniatuurverpakkingen voor toiletartikelen en krimpfolie voor koffers op luchthavens zouden vanaf 1 januari 2030 verboden zijn.
De EP-leden hebben ook gezorgd voor een verbod op zeer lichte plastic draagtassen (minder dan 15 micron), tenzij deze om hygiënische redenen vereist zijn of als primaire verpakking voor los voedsel worden geleverd om voedselverspilling te helpen voorkomen.
Om nadelige gevolgen voor de gezondheid te voorkomen heeft het Parlement de invoering van een verbod op het gebruik van zogenaamde ‘forever chemicaliën’ (per- en polygefluoreerde alkylstoffen of PFAS’s) in voedselcontactverpakkingen verzekerd.
De onderhandelaars kwamen overeen om tegen 2030 een specifiek doel te stellen voor herbruikbare verpakkingen voor alcoholische en niet-alcoholische dranken (behalve bijvoorbeeld melk, wijn, gearomatiseerde wijn en sterke dranken) (minstens 10%). De lidstaten kunnen onder bepaalde voorwaarden een afwijking van vijf jaar van deze vereisten toestaan.
Einddistributeurs van dranken en afhaalmaaltijden in de foodservicesector zouden verplicht worden consumenten de mogelijkheid te bieden hun eigen verpakking mee te nemen. Ze zouden ook moeten proberen om tegen 2030 10% van de producten in een herbruikbare verpakking aan te bieden.
Bovendien zijn de lidstaten op verzoek van het Parlement verplicht om restaurants, kantines, bars, cafés en cateringdiensten te stimuleren om kraanwater te serveren (indien beschikbaar, gratis of tegen een lage servicevergoeding) in een herbruikbaar of navulbaar formaat.
De onderhandelaars waren het erover eens dat alle verpakkingen recycleerbaar moeten zijn en moeten voldoen aan strikte criteria die via secundaire wetgeving moeten worden vastgelegd. Er zijn bepaalde vrijstellingen voorzien voor lichtgewicht hout, kurk, textiel, rubber, keramiek, porselein of was.
Andere overeengekomen maatregelen zijn onder meer minimale doelstellingen inzake gerecyclede inhoud voor elk plastic onderdeel van de verpakking, minimale recyclingdoelstellingen per gewicht van het geproduceerde verpakkingsafval en strengere eisen op het gebied van recycleerbaarheid en 90% van de plastic en metalen drankverpakkingen voor eenmalig gebruik (tot drie liter) moet tegen 2029 gescheiden worden ingezameld (statiegeldsystemen).
Rapporteur Frédérique Ries (Renew, BE) zei: “Voor het eerst in een milieuwet stelt de EU doelen om het verpakkingsverbruik terug te dringen, ongeacht het gebruikte materiaal. Wij roepen alle industriële sectoren, EU-landen en consumenten op om hun steentje bij te dragen in de strijd tegen overtollige verpakkingen. Het verbod op forever chemicaliën in voedselverpakkingen is een grote overwinning voor de gezondheid van de Europese consumenten. Het was ook essentieel dat de milieuambities aansluiten bij de industriële realiteit. De deal bevordert innovatie en omvat vrijstellingen voor micro-ondernemingen.”
Het Europees Parlement en de Europese Raad moeten de overeenkomst formeel goedkeuren voordat deze in werking kan treden.
