OPINIE “Verpakkingsloze super is in Nederland bezig aan opmars”, zo kopte het Algemeen Dagblad een paar maanden geleden. Na Duitsland en België leken de verpakkingsvrije supermarkten de afgelopen periode inderdaad ook in Nederland als paddenstoelen uit de grond te schieten, maar tot – naar alle waarschijnlijkheid – opluchting van onze prachtige sector verdwijnen ze haast sneller dan dat ze verschenen.
Zo maakte Bag&Buy in Utrecht begin vorige maand bekend de deuren te moeten sluiten en eerder deze week kwam Opgeweckt in Groningen met hetzelfde, droevige nieuws. Ook hier blijkt volgens de initiatiefnemer het aantal vaste klanten onvoldoende. “Klaarblijkelijk is Groningen en naar onze overtuiging Nederland nog niet toe aan een verpakkingsvrije winkel”, schrijft de winkel in een bericht op Facebook.
En wellicht is dat niet zo vreemd, want ondanks de roep van consumenten, politiek en allerlei milieugroeperingen kunnen we niet zonder verpakkingen. “Verpakken is het tijdelijk integreren van een externe functie en een product om het gebruik van het product mogelijk te maken”, zo definieert het NVC Nederlands Verpakkingscentrum de term. Niet voor niets worden er wereldwijd iedere seconde 100.000 producten verpakt. Wel maakt dit van verpakken een van de meest bediscussieerde en complexe activiteiten van onze tijd.
Hoewel er meer en meer wordt ingezet op duurzaamheid, gaat dit dan ook niet altijd zonder slag of stoot. Zo is het verbod op gratis plastic tasjes, dat in Nederland is ingegaan op 1 januari, een veelbesproken onderwerp en laait in België inmiddels een vergelijkbare discussie op. “Paradoxaal zal een verbod op plastic zakken voor meer verpakking zorgen. Supermarkten zullen gaan overstappen op meer voorverpakte producten en dus meer verpakkingen”, zo waarschuwde Dominique Michel van Comeos, de sectororganisatie voor Belgische retailers, onlangs al.
Natuurlijk komt er steeds meer aanbod van en vraag naar duurzamere, dunnere, lichtere, herbruikbare, recyclebare en afbreekbare verpakkingen. Maar verpakkingen zijn nodig en nuttig: zo verlengen ze de houdbaarheid, gaan ze voedselverspilling tegen, leveren ze een bijdrage aan voedselveiligheid, zijn ze een uitgelezen marketinginstrument en ga zo maar door.
Dus zullen we nooit zonder kunnen of naar aan waarheid grenzende waarschijnlijkheid in ieder geval nooit willen. Een wereld zonder verpakkingen zou er namelijk – op z’n zachtst gezegd – niet al te smakelijk uit zien, zo illustreert de Franse vereniging voor plastic en flexibele verpakkingen Elipso doeltreffend in het onderstaande filmpje.